Zmiany zwyrodnieniowe stawów

Z medycznego punktu widzenia zwyrodnienie stawów powstaje z powodu postępującej utraty chrząstki stawowej.

Ulega ona wysuszeniu, zmętnieniu, powstają ubytki i szczeliny, co powoduje utratę gładkości chrząstki. Z czasem ulega ona starciu i następuje przebudowa podchrzęstnej warstwy kości tzw. sklerotyzacja oraz tworzenie się osteofitów, czyli wyrośli kostnych. Konsekwencją jest unikanie bolesnego ruchu i powstawanie z jednej strony przykurczy a z drugiej zaników mięśniowych.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia zwyrodnienia stawów oraz nasilanie objawów:

• Otyłość - im większa masa ciała, tym większe ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej, zwłaszcza kolan i bioder. Redukcja nadwagi znacznie zmniejsza to zagrożenie. Warto skorzystać z fachowej pomocy dietetyka czy porad psychologa

• Czynniki zawodowe – bardzo często siedząca praca powoduje osłabianie mięśni otaczających stawy (zwłaszcza kręgosłupa) zwiększając ryzyko pojawienia się niestabilności i przeciążeń. Również osoby długo przebywające w pozycji stojącej czy dźwigające ciężkie przedmioty są narażone na różnego rodzaju przeciążenia

• Uprawianie sportu – niektóre formy aktywności fizycznej związane są z nadmiernym obciążaniem stawów i urazami – zwłaszcza uprawiane wyczynowo

• Nieleczone stany pourazowe i brak stabilizacji – poprzez brak terapii po urazie organizm szuka najprostszych dróg powrotu funkcji stawu. Bardzo często niestety obiera błędne strategie powodując kolejne przeciążenia uszkodzonego stawu jak również innych stawów przejmujących część jego funkcji

• Wady postawy oraz zaburzenia budowy stawu – nieosiowe ustawienie stawu np. wrodzona dysplazja biodra, koślawość i szpotawość kolan, płaskostopie czy koślawość stóp powowdują niszczenie strktur stawowych.

Wszystkie te czynniki zwiększają ryzyko powstawania zwyrodnienia stawów, na szczęście jednak przez dobrze dobraną terapię można przeciwdziałać pogłębianiu się dysfunkcji oraz uniknąć pojawienia się przeciążeń w innych, jeszcze nie objętych chorobą stawach.

Jakie są objawy choroby zwyrodnieniowej stawów?
na początku objawy pojawiają się wyłącznie podczas ruchu, później mogą się pojawiać również w spoczynku oraz w nocy.

• Ból – występujący przy ruchach stawu i ustępujący w spoczynku. Nasila się pod koniec dnia czy po obciążeniu pracą, ale charakterystyczny jest również na początku ruchu „przed rozruszaniem” np. przy wstawaniu z krzesła, rozpoczynaniu chodu.

• Sztywność – często występuje tzw. sztywność poranna, ustępuje z reguły w ciągu 5-10 minut po „rozruszaniu” stawu. Może się powtarzać w ciągu dnia po okresie dłuższego spoczynku.

• Ograniczenie ruchomości – zajęte stawy stopniowo tracą pełny zakres ruchu, np. pojawia się problem z wyprostem w stawie kolanowym. Może również dojść do nagłego zablokowania ruchu w stawie poprzez wklinowanie fragmentu oderwanej chrząstki bądź osteofitu.
Ból i ograniczenie ruchomości powodują dosyć szybkie zanikanie mięśni okalających staw, zmniejszając jego stabilność a tym samym prowokując kolejne zmiany degeneracyjne. Aby tego uniknąć należy jak najszybciej przerwać to „błędne koło”. Jest to możliwe dzięki prawidłowo zastosowanemu leczeniu.

• Trzeszczenia – mogą być odczuwalne przy ruchach stawu z powodu tarcia o siebie nierównych powierzchni stawowych.

• Zniekształcenie i poszerzenie obrysów, pojawienie się obrzęku bądź wysięku w stawie.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów choroby zwyrodnieniowej?

Jeśli wystąpią u Państwa objawy choroby zwyrodnieniowej, należy się zgłosić do lekarza - odpowiednio wczesne rozpoznanie i zastosowane leczenie pozwala uniknąć niesprawności.

Jakie są sposoby leczenia?

• Fizytkoterapia – ma za zadanie zmniejszać dolegliwości bólowe oraz wspomagać proces gojenia się tkanek bez użycia środków farmakologicznych. Jest to niezmiernie istotne ponieważ ciągłe stosowanie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych ma negatywny wpływ na wątrobę i żołądek. Nasz Ośrodek oferuje Państwu szeroki zakres zabiegów m.in krioterapię, PST, terapię falą uderzeniową, laseroterapię, terapię ultradźwiękami i inne.
• Kinezyterapia – czyli terapia za pomocą ruchu, w której skład wchodzą różnego rodzaju bardzo skuteczne metody jak np. PNF, McKenzie, SET, Mulligan i inne.
• Terapia manualna i terapia tkanek miękkich

AMED Górnośląskie Centrum Medycyny i Rehabilitacji

Zwyrodnienie stawów